Dolegliwości trawienne - jak sobie z nimi radzić
Nawracające dolegliwości gastryczne potrafią skutecznie uprzykrzyć życie. Na szczęście zawsze jest dobry czas by zmienić swoje nawyki żywieniowe na lepsze i zaczać radzić sobie ze wzdęciami, zgagą, czy odbijaniem, naturalnie.
Uczucie ciężkości, zgaga, odbijanie oraz wzdęcia to najpopularniejsze dolegliwości trawienne. Sprzyja im przejadanie, nadmiar tłuszczu w diecie, jedzenie w biegu oraz brak ruchu. Podpowiadamy jak sobie z nimi radzić.
Konsultacja: dr Alina Małmyszko-Czapkowicz, specjalista medycyny rodzinnej.
Nawracające dolegliwości gastryczne potrafią skutecznie uprzykrzyć życie. Wiele z nich jest następstwem złych nawyków żywieniowych. Na szczęście zawsze jest dobry czas by zmienić je na lepsze. Praca nad poprawą nawyków żywieniowych wymaga świadomego podejścia do jedzenia i umiejętności odróżnienia głodu od apetytu.
Nie spiesz się przy stole
Żywieniowcy zalecają by nie spieszyć się przy jedzeniu. Jest ku temu co najmniej kilka powodów. Po pierwsze jedząc szybko połykamy mnóstwo powietrza, które gromadząc się w jelitach może przyczyniać się do wzdęć. Po drugie powolne jedzenie umożliwia lepsze trawienie. Dokładniej mówiąc dokładne pogryzienie i przeżucie pokarmu, sprawia, że jest on lepiej dostępny dla enzymów trawiennych i soków żołądkowych, niż wtedy, gdy w pośpiechu przełykamy duże kęsy. Dlatego specjaliści zalecają, by każdy kęs przed połknięciem przeżuć 30 razy. Po trzecie jedząc szybko zjadamy więcej niż powinniśmy. To kwestia fizjologii. Jednym z sygnałów pobudzających ośrodek sytości w mózgu (co skłania nas do zaprzestania jedzenia) jest napełnienie żołądka. Problem w tym, że ten sygnał dociera do mózgu z ok. 20-minutowym opóźnieniem. To oznacza, że zjadamy więcej jedzenia niż musimy aby poczuć się syci.
Jedz regularnie i z umiarem
Trzy posiłki oraz dwie przekąski pomiędzy nimi, najlepiej o stałych porach – takie są zalecenia dietetyków. Jedzenie w określonych godzinach i niepodjadanie pomiędzy posiłkami reguluje rytm wydzielania enzymów trawiennych i soków żołądkowych. Ponadto jedząc o stałych porach nie dopuszczamy do pojawienia się wilczego głodu, czyli sytuacji, gdy bezrefleksyjnie zjadamy wszystko, co wpadnie nam w ręce. Często nie są to, produkty wartościowe pod względem wartości odżywczych. Ważne jest nie tylko to co jemy, ale także w jakich ilościach.
Bądź uważny nad talerzem
Ważnym elementem zdrowego odżywiania jest uważne jedzenie. Chodzi o to by jeść produkty i potrawy, które nam służą, czyli nie prowokują dolegliwości trawiennych. Bo choć układ pokarmowy każdego z nas jest zbudowany podobnie, to jednak różnimy się między sobą na przykład pod względem ilości wydzielanych przez organizm enzymów trawiennych czy składu flory jelitowej, która uczestniczy w trawieniu. Te subtelne różnice przesądzają na przykład o tym, że słodkie mleko nie służy osobom z niedoborem laktazy czyli enzymu trawiącego laktozę (cukier mleczny), albo że przestajemy tolerować produkty zawierające szybko fermentujące węglowodany. Aby mieć świadomość, co możemy bezpiecznie jeść, a czego lepiej unikać niezbędna jest uważna obserwacja reakcji organizmu po jedzeniu. Notowanie spostrzeżeń znacznie ułatwia wyciagnięcie wniosków.
Uczucie pełności? Idź na spacer!
Przed niektórymi problemami trawiennymi mogą nas uchronić dietetyczne tricki. Wzdęcia po zjedzeniu roślin strączkowych będą mniejsze jeśli podczas ich gotowania nie będziemy używać przykrywki. Dzięki temu pozbędziemy się części lotnych związków odpowiedzialnych za wzdęcia.
Warto też wiedzieć, że leżenie na kanapie po obfitym posiłku wyjątkowo nie sprzyja trawieniu. Zdecydowanie zdrowszą opcją jest spacer w energicznym tempie. W pozycji wyprostowanej przesuwanie jedzenia w dół przewodu pokarmowego jest wspomagane przez siłę grawitacji. Ponadto aktywność fizyczna pobudza perystaltykę, czyli ruchy robaczkowe jelit, dzięki czemu trawienie jest sprawniejsze.
Niestrawność
Niestrawność inaczej zwana dyspepsją to dyskomfort w nadbrzuszu występujący po jedzeniu. Przyczyną niestrawności może być choroba przewodu pokarmowego taka jak np. zapalenie błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy, choroba wrzodowa lub zbyt małe wydzielanie enzymów trawiennych. Może być też ona skutkiem ubocznym działania niektórych leków, m.in. antybiotyków, leków przeciwzapalnych, przeciwbólowych czy preparatów suplementów żelaza. Często jednak jej przyczyną jest nieprawidłowa dieta zbyt bogata w tłuste, smażone produkty, a także zbyt obfite posiłki.
Jeśli niestrawność zdarza się nam od czasu do czasu można próbować łagodzić jej objawy pijąc napar z mięty pieprzowej, rozmarynu lub piołunu albo zażywając krople żołądkowe. Dolegliwości wynikające ze stanu zapalnego błony śluzowej łagodzi natomiast picie naparu z siemienia lnianego
Zgaga
Zgaga to nieprzyjemne pieczenie w żołądku lub przełyku. Czasem także odbijanie, uczucie kwaśnego smaku w ustach i nieświeży oddech. Przyczyną zgagi jest cofanie się kwaśniej treści pokarmowej z żołądka w górę przewodu pokarmowego aż do przełyku. Jej atak sprowokować mogą m.in. tłuszcze, czekolada, alkohol, kawa, ser żółty, cytrusy i soki owocowe, niektóre leki na astmę lub aspiryna.
Ryzyko zgagi zmniejsza jedzenie niewielkich posiłków i unikanie pokarmów tj. czekolada, ser żółty, cytrusy, soki owocowe, tłuste mięsa, podroby, pasztety, alkohol (szczególnie niskoprocentowe), kawa, a także zawierających konserwanty i ulepszacze. Po obfitym posiłku lepiej zrezygnować z leżakowania i jazdy samochodem (przygięta pozycja prowokuje refluks) a także ćwiczeń fizycznych, szczególnie tych uruchamiających tłocznię brzuszną.
Aby uniknąć nocnych ataków zgagi bardzo ważne jest by zjadać kolację min. 4 godziny przed snem. Warto też unieś wezgłowie łóżka o 20-30 cm, wówczas przesuwanie treści pokarmowych w stronę przełyku jest utrudnione.
Homeopatia na dolegliwości trawienne
W walce z niestrawnością, uczuciem pełności czy zgagą warto wypróbować preparaty homeopatyczne, które nie mają działań niepożądanych, nie wchodzą w interakcje z innymi lekami oraz nie zmieniają składu flory jelitowej. Mogą być stosowane nawet u małych dzieci i kobiet w ciąży. Sprawdzony preparat na skutki przejedzenia się, a zwłaszcza w przypadku spożycia nadmiernej ilości potraw ciężkostrawnych, ostro przyprawionych, kawy oraz alkoholu to Nux vomica.
W przypadku zgagi (palenie w przełyku i w okolicy mostka, kwaśny posmak w ustach, kwaśne odbijanie) pomóc może Robinia pseudoacaccia.
Gdy problemem są wzdęcia i odbijanie ulgę powinien przynieść preparat Carbo vegetabilis, natomiast Abies nigra jest wskazana przy przejedzeniu się, gnieceniu lub bólu żołądka. Dobrym rozwiązaniem na wzdęcia pojawiającymi się od razu po posiłku, nawet po zjedzeniu niewielkiej ilości pokarmu będzie także Lycopodium clavatum. Ten preparat jest pomocny także w problemach z wątrobą i zaburzonym wydzielaniu żółci.
W przypadku, gdy nie jesteśmy w stanie zidentyfikować przyczyny problemów z trawieniem i nie wiemy, który preparat wybrać, najlepiej zastosować homeopatyczny lek złożony. Są to tabletki na trawienie, rozpuszczalne pod językiem, w skład których wchodzą opisane powyżej substancje. Lek ten może być stosowany w przypadku dolegliwości takich jak wzdęcia, zgaga, odbijanie czy uczucie ciężkości.
Co ważne, ten kilkuskładnikowy, homeopatyczny lek nie zaburza prawidłowej flory bakteryjnej w jelitach. Jest to istotne ponieważ stan mikrobioty jelitowej odpowiada w dużej mierze nie tylko za właściwe funkcje przewodu pokarmowego, ale także za odporność naszego organizmu.
